Kanal tedavisi

Kanal tedavisi nedir?

İltihaplı pulpanın ya da halk ağzında dişin sinirinin alınıp, dişin pulpa odası ve kök içinin temizlenip dezenfekte edildikten sonra bir doldurulması işlemine kanal tedavisi adı verilmektedir.

Kanal tedavisi neden yapılır?

Çürük veya travma sebebiyle diş pulpasının kendini tamir edemeyecek denli hasar gördüğü durumlar da -ki genellikle bu tabloya iltihap ve şiddetli ağrı da eşlik etmektedir- dişi ağızda tutabilmek ve çekimden kurtarabilmek için tek çara kanal tedavisi uygulanmasıdır.

Kanal tedavisi nasıl yapılır?

Kanal tedavisi canlı dişlerde anestezi altında ölü dişlerde ise ağrı duyulmayacağı için diş uyuşturulmadan yapılan tedavinin ilk aşaması varsa kuron bölgesindeki çürüğün temizlenmesidir. Bu işlemden sonra kanallara ulaşabilmek için gerekli olan endodontik kavite açılır ve diş sinir ve dokuları trinerf ve kanal eğesi adlı el aletleriyle (veya elektirikli döner alet alternatifleriyle) temizlenmektedir. Temizlik aşamasından sonra kök ucuna dek dişin tüm kanalları (keser, köpek ve 2. Küçük azı dişleri tek, 1. Küçük azı 2, azı dişleri genellikle 3 kanallıdır) dolgu yapılacak şekilde genişletilir, dezenfetan solüsyonlarla yıkanıp kurulandıktan sonra akışkan ve radyoopak (röntgen filminde beyaz renkte görülen) bir dolgu maddesiyle doldurulmaktadır. Kanal tedavisi sırasında diş köklerinde iltihap varsa ara seanslarda pansuman yapılarak kanal dolgusu iltihabın kuruması beklenmektedir. Kanal tedavisi ile pulpa odasına dek doldurulan dişin üzerine ayrıca dolgu ve gerekirse porselen kaplama da yapılmaktadır.  

Kanal tedavisi acıtır mı?

Kanal tedavisi anestezi altında yapılmakla birlikte eğer hasta uzun süre ağrı çektikten sonra gitmiş ve diş pulpitis adıyla bilinen pulpa iltihabının ileri aşamalarına geçmişse diş tam olarak uyuşmayabilir ki bu durumda müdahale ağrılı olabilir. Hekim bu tür durumlarda hastanın ağrının hafiflemesi için antibiyotik bile verebilir. Eğer diş zaten cansız ise kanal tedavisi yapımı sırasında hiçbir ağrı hissedilmeyecektir.

Kanal tedavisi yapımı ne kadar sürer?

Ön dişler gibi tek köklü ve tek kanallı dişlerde kanal tedavisi tek seansta bile bitirilebilecek denli çabuk yapılabiliyorken 3 köklü azı dişlerinde hem kanal sayısının çokluğu hem de arka bölgelerde diş hekimin çalışma güçlüğü sebebiyle işlem çok daha uzun hatta birkaç seans sürebilmektedir. Bunun dışında tedavisi sırasında yaşanan herhangi bir komplikasyon veya kök ucunda bulunan enfeksiyonlar da tedavi süresini uzatmaktadır.

Kanal tedavisi sonrasında dişte ağrı olur mu?

Kanal tedavisi seanslarından hemen sonra ve tedavinin bittiği gün uyuşma geçtikten sonra dişin kanallarında kullanılan aletlerin kök ucuyla temasından kaynaklanan hafif ve basit bir ağrı kesiciyle giderilebilen bir ağrının olması normaldir. Aynı kanal tedavisinin bitimini takiben kendiliğinden değil de yemek yerken dişin üzerine baskı geldiğinde hafif bir batma hissi duyulması da normaldir. Bununla birlikte bu tür şikâyetlerin birkaç gün içerisinde kendiliğinden azalarak geçmesi gerekir.

Kanal tedavisi yapılmayan dişin sonu ne olur?

Kanal tedavisi yapılmazsa dişin kök ucunda abse oluşmakla kalmaz gittikçe büyüyerek çene kemiğini de aşındırır. Bu durumda artık kurtarılma imkânı kalmayan dişin antibiyotik kullanımından sonra çekilmesi gerekir.

Her dişe kanal tedavisi yapılabilir mi?

Kanalları tıkalı veya çok eğri olmayan tüm dişlere kanal tedavisi yapılabilir. Bununla birlikte özellikle yaşlı hastalarda diş kanalları çok dar veya kalsifiye olduğundan, 20 yaş dişlerinde 3’den fazla ve çok eğri kanallara rastlandığından kanal tedavisi yapmak mümkün olmamaktadır. Ayrıca kök kırığı olan, kök ucunda büyük ölçüde kemik harabiyeti bulunan veya aşırı derecede sallanan dişlere kanal tedavisi yapmak gerekmemektedir.

Post nedir?

Kuron bölgesinde aşırı madde kaybı olan dişlerde kanal tedavisi yapıldıktan sonra üzerine porselen kaplama yapabilmek için dişin kök içinde destek almak gerekmekte bu yüzden vida veya döküm çivi formunda postlar kullanılmaktadır.

Dişte sıcak ağrısı ne anlama gelmektedir?

Eğer dişinizde sıcak yiyecek ve içeceklerin tüketilmesiyle ağrı başlıyorsa hatta ağzın kendi sıcaklığı bile ağrı vermeye başlamış ancak soğuk su içerek ağrınızı dindirebiliyorsanız dişinizde pulpitis denile iltihap başlamış olup acilen kanal tedavisine ihtiyacını bulunmaktadır. Diş hekiminizden acil randevu talep etmelisiniz aksi takdirde ağrı dayanılmaz bir aşamaya geçebileceği gibi dişinizde abse de gelişebilir.

Dişin üzerine basınca ağrı yapması ne anlama gelir?

Zaten bir süredir arada sırada ağrıyan dişinizin üzerine bastığınız aman batma hissi veya ağrı duyuyorsanız dişinizin içindeki iltihap kök ucuna yayılmıştır. Bu durumda yine diş hekiminize başvurmanız gerekmektedir. Doktorunuz ya hemen kanal tedavisine başlayacak ya da iltihabın durumuna göre önce antibiyotik tedavisi başlayacaktır.

Dişinizin kenarındaki diş etinizden sarı renkli bir iltihap ağza boşalması ne anlama gelmektedir?

Diş etrafındaki şişlikler zaman zaman fistül yaparak ağız içerisine boşalabilir ki bazen bu durumalrda hiç ağrı hissedilmese de dişin öldüğü hatta etrafındaki iltihabın kemiği de erittiğini anlamaktayız. Bu durumda diş hekiminiz radyolojik ve klinik muayeneden sonra dişinizi kanal tedavisi ile kurtarmaya çalışacaktır ama kimi zaman bu tür dişler çekime de gidebilir.

Daha önceden kanal tedavisi yapılan dişler ağrı yapar mı?

Kanal tedavisi ile sinirleri alınan bir dişin sıcak ve soğuk hassasiyeti göstermesi mümkün olmasa da zamanla üzerine yapılan dolgunun düşmesi veya sızıntı yapması ile kanallarda enfeksiyon gelişebilir. Bu durumda kanal tedavili dişiniz yıllar sonra şişebilir ve üzerine bastırıldığında ağrıyabilir. Diş hekiminiz nbu durumda önce dişe yeniden kanal tedavisi yapmayı deneyecek eğer başarısız olur ya da bu adımı atlamak isterse bir çene cerrahından dişin iltihaplı ucunu apikal rezeksiyon denilen ameliyatla çıkarmasını isteyecektir. Apikal rezeksiyon ile dişinizi birkaç yıl daha kullanabilirsiniz. Hasta bu seçenekleri kabul etmiyorsa ya da başarı riski düşükse dişin çekilmesi gerekmektedir.

Apseli dişe kanal tedavisi uygulanabilir mi?

Bir azı dişinin endodontik kavitesinde kanal ağızları

Yapılabilir ama başarı oranı canlı dişlere yapılan kanal tedavisinden daha düşüktür. Diş eğer daha önceden kanal tedavisi görmüşse, eğri veya tıkalı kanallara da sahipse mümkünse bir endodontist tarafından tedavi edilmelidir.

Endodontist nedir?

Kanal tedavisi uzmanı diş hekimleri endodontist olarak bilinmektedir. Her diş hekimi kanal tedavisini gayet güzel yapmakla birlikte kıvrık kanallı veya ucunda kist bulunan zor tedaviler genellikle endodontislere gönderilmektedir.

Diş kanalında iğne kırılması nedir?

Öncelikle diş kanalına iğne sokulmaz, kırılan şey kanal tedavisinde kullanılan kanal aletlerinden birisidir ki bunlar Trinerf (dişin sinirlerini kök içinden koparmak için kullanılır), kanal eğesi (kök kanallarını genişletmek için kullanılır), lentilo (kanalları doldurmak için kullanılır) adlarıyla bilinmektedir. Kanal içerisinde trinerf ve kanal eğesi kırılması henüz ortam dezenfekte edilmediği için pek hayra alamet değildir ve eğer çıkarılmazlarsa tedavinin ömrünü kısaltırlar. Bununla birlikte temizlenip dezenfekte edilmiş kanallarda dolgu sırasında steril lentilo kırılması pek önemsenmez hatta genellikle diş hekimlerince dolgunun bir parçası kabul edilip çıkarılmaya bile çalışılmamaktadır.

Kanal tedavisinde başarı oranı nasıldır?

Canlı dişlerde başarı oranı %100’e yakınken, ölü dişlerde, Kök ucunda kist oluşmuş, kıvrık kanallara sahip dişlerde başarı oranı biraz daha düşüktür.

Kanal tedavisinden sonra yapılması gerekenler nelerdir?

Diş röntgeninde kanal tedavili ve hem kanal tedavisi hem de pivo uygulanmış dişler yanyana

Kanal tedavisi seansları sırasında dişiniz geçici bir dolguyla kapatılacaktır. Geçici dolgular çok dayanıklı olmayıp birkaç gün içerisinde kısmen veya tamamen düşebilirler ki bu durum da randevu tarihiniz gelmemişse de hekiminizi bilgilendirmeniz tavsiye edilir. Kanal tedavisi sürecinde özellikle sinirlerin alındığı gün ağrı olması normaldir bu yüzden diş hekiminiz muhtemelen güçlü bir analjezik (ağrı kesici) kullanmanızı tavsiye edecektir. Seanslar sonrasında yüzünüzdeki uyuşukluk geçmeden kesinlikle yemek yemeyin ki dil ve dudaklarınızı çiğnemeniz olasıdır. Eğer dudak veya yanaklarınızı çiğnerseniz ertesi gün balon gibi bir yüzle uyanacağınızdan emin olabilirsiniz.  Bunlar dışında kanal tedavili dişinizin damar ve sinirleri alındığından kan ile beslenemeyecek ve zamanla zayıflayacaktır. Eğer doktorunuz üzerine bir porselen kaplama yapılamasını tavsiye etmişse ihmal etmeden yaptırmanız iyi olur aksi takdirde bir gün sert bir darbeyle dişinizin ortadan ikiye bölünmesi ihtimal dâhilindedir.

Kanal tedavili dişlerde renk değişikliği normal midir?

Kanal tedavisi yapılan dişlerin renk değiştirmesi normaldir. Bu durumun sebebi dişin nekrotik bir doku olmasıyla ilişkili olsa da kanal içini doldurmak için kullanılan dolgu patlarının da – özellikle dişiniz turuncu tonlara sahipse- etkisi vardır. Bununla birlikte kal tedavili dişlerin rengini beyazlatmak mümkün olup bu iş için intrakoronal bleaching denilen yöntem kullanılmakta ve diş içerisine konulan özel bir madde ile genellikle bir hafta içerisinde sonuç alınmaktadır.

Kanal tedavili dişlerin çekimi zor mudur?

Kanal tedavisi yapılan diş canlılığını yitirmekte ve yıllar içerisinde çene kemiğiyle kaynaşmaktadır ki bu duruma ankiloz denilmektedir. Ankiloz dişlerin hele ki azı dişlerinin çekimi oldukça zor olup genellike çekim sırasında kırılmakta ve parça parça ve genellikle ameliyat ile alınmaları gerekmektedir. Bu yüzden ankiloz dişlerin çekimi için işin başında bir çene cerrahına gitmek doğru olacaktır.

Kanal tedavisi yapılan dişin ömrü ne kadardır?

Kanal tedavisi diş çekiminin tek alternatifi olduğundan dişin ağızda kalması için verilen son bir şans olarak değerlendirilebilir. İyi yapılmış bir kanal tedavili diş eğer üzerinde bir de porselen kaplama yapılmışsa on yıllarca ağızda kalabilmektedir.  Bununla birlikte kötü ağız hijyeni yüzünden kanal tedavisi üzerindeki dolgunun düşmesi durumunda veya zamanla kırılgan hale geldiği için eğer üzerine kaplama yapılmamışsa yıllar sonra sert bir maddenin ısırılması veya diş gıcırdatma gibi sebeplerle kırılması muhtemeldir.

Kanal tedavisi pahalı bir işlem midir?

Kanal tedavisi diş hekimini dolgudan ve diş çekiminden daha çok uğraştıran daha çok emek, malzeme ve zaman harcanan bir işlem olduğundan daha pahalıdır.