Porselen diş protezleri

Diş protezleri

Çeşitli nedenlerle kaybedilmiş dişlerin yerine konan, kişinin estetik ve fonksiyonel ihtiyaçlarını giderme amacı güden tüm yapay restorasyonlara protez adı verilmektedir. Dişler zamanla çürüyen dişlerin teker teker çekilerek kaybedilmesi şeklinde kaybedilebileceği gibi dişeti hastalığı veya travma sonucu topluca da kaybedilebilir. Diş protezleri hastanın eksik dişleri sebebiyle kaybettiği çiğneme ve konuşma fonksiyonlarının yanı sıra estetik açıdan iyi bir görünüm kazandırma amacıyla diş hekimleri tarafından yapılmaktadır.

Eksik dişlerin yerine hangi protezler yapılabilir?

Eğer hastanın bazı dişleri eksikse bu durumda köprü adı verilen sabit protezler veya çekim boşluklarına implant ekilerek implant üstü protezler yapılabilir. Eğer hastanın hiç dişi yoksa yani tam dişsizlik söz konusu ise total protez ya da halk arasında damak adı verilen hareketli protezler yapılmaktadır. Ayrıca hastanın kemik yapısı müsaitse tam dişsizlik vakalarında da implant ekilerek sabit veya hareketli implant üstü protezler yapılabilir.

Porselen kaplama (kuron) nedir?

Kanal tedavisi gördüğü için direnci azalmış, kırık, koyu renkli, diş desteği az olan büyük dolgulu dişlerde veya ekilmiş bir implantın üst yapısı olarak bir sabit protez çeşidi olan porselen (seramik) kaplamalar yapılmaktadır. Bir veya birden fazla diş eksikliğinde diş boşluğuna implant ekilmeyecekse komşu dişlerin küçültülüp destek ayağı olarak kullanılmak suretiyle boşlukların doldurulduğu sabit protezlere köprü adı verilmektedir.

Diş boşlukları köprü ile kapatılmazsa ne olur?

Ağızdan bir diş eksildiğinde komşu dişler ortaya çıkan boşluğa doğru ilerleme eğilimi göstermektedir. Yani boşluğun yanındaki dişler boşluğa doğru yatarken boşluğun karşılığındaki yani karşı çenedeki dişte boşluğa doğru uzamaya başlar. Bu istenmeye hareketlerin yan sıra boşluğun olduğu bölgeyle sağlıklı çiğneme fonksiyonu gerçekleştirilemeyeceği gibi boşluğun ön bölgede olması durumunda konuşma ve estetik görünüm de olumsuz olarak etkilenmektedir.

Porselen köprü nasıl yapılır?

Köprü ayağı olacak dişler diş hekimince anestezi altında porselen materyalinin kalınlığı kadar küçültüldükten sonra ağızdan alınan ölçü yine doktor tarafından diş labaratuvarına gönderilerek hastanın ölçülerine göre protez siparişi verilmektedir. Porselen protez birkaç provadan sonra ortalama 1 hafta içerisinde bitirilmekte ve bir yapıştırıcı siman yardımıyla kesik dişlere yapıştırılmaktadır. Porselen kaplama veya köprü yapıştırıldıktan 10 dakika sonra yemek yemek için uygundur ve gerek estetik gerek fonksiyon açısından doğal dişlerden ayrılması zordur.

Porselen kaplama çeşitleri nelerdir?

Geleneksel porselen kaplamalarda porselen tabakasının altında dişe temas eden yüzeyde dışarıdan görülmeyen ve dayanıklılığı arttıran Krom Nikel (Cr-Ni) alaşımı bir metal çekirdek veya iskelet bulunmaktadır ki bu tip kaplamalara metal destekli köprüler adı verilmektedir. Dişlerde hem porselen hem de metal için yer açılmak yani fazla kesilmek istenmediğinde ya da ön dişlerde içerdeki metalin gölge yapmasından çekinildiğinde estetik açıdan daha iyi bir seçenek olan metal desteksiz zirkonyum altyapılı köprüler tercih edilmektedir. Zirkon köprüler özellikle tek diş restoranyonları, implant üstü köprüler de kullanılmaktaysa da metal destekten yoksun olduğundan çok uzun köprülerde tercih edilmemektedir. Zirkon dişler fiyat açısından metal destekli porselenlerden daha pahalıdır.

Zirkon kaplamalar neden tercih edilmelidir?

Metal altyapısı olmadığından ışık geçirgenliği doğal dişlere yakındır bu yüzden son derece estetik bir görüntü oluşturmakta özellikle ön dişlerde doğal dişlerden ayrılamamaktadırlar.

Empress kron veya full seramik kaplama nedir?

Basınç altında sıkıştırılarak dayanıklılığı arttırılmış porselen kaplamaların adı olup, metal alt yapılı porselenlerden farklı olarak kaplamanın tamamı porselenden oluşmaktadır. Empressler ön bölgede tercih edilirken benzer şekilde metal altyapısız olan zirkon porselenler daha sağlam oldukları için arka bölgede tercih edilmektedir.

Lamina (Lamine, Laminat) porselen nedir?

Ön dişlerinde şekil veya renk bozukluğu vakalarında tüm dişin kesilmesine gerek kalmadan sadece dişin ön yüzünden kaldırılan ince bir mine tabakasının yerine yapıştırılan estetik ve son derece doğal bir görünüme sahip porselen kaplama çeşidinin adıdır. Lamina porselenlerle ön dişlerdeki kırıklar, ayrık dişler, hafif çapraşık dişler, çok koyu renkli dişler düzeltilerek bembeyaz ve mükemmel bir görünüm kazanılabilinir.

Lamina porselen arka dişlere yapılabilir mi?

Lamina çok ince bir yapıya sahip olduğunda arka dişlerde uygulanan çiğneme kuvvetine dayanamayıp kırılabilir bu yüzden çok zaruri bir durum yoksa sadece ön dişlere uygulanır.

Lamina diş bakımı nasıl yapılmalıdır?

Lamina kaplamalar pahalı ve son derece hassas bir protez türü olup, çatal ısırma, tırnak yeme, çekirdek ve diğer kabuklu yemişlerin ön dişlerle ısırılması halinde bile kırılabilir veya yerlerinden çıkabilirler. Bu gibi huşulara dikkat etmek dışında normal ağız bakımı dışında fazladan bir şey yapmaya gerek yoktur.

Porselen köprü bakımı nasıl yapılmalıdır?

Köprü ve kronlar da doğal dişler ile birlikte düzenli olarak fırçalanmalı, araları diş ipi ve arayüz fırçası ile temizlenmelidir.

Porselen diş sararır mı?

Hayır! Porselen dişler sararmaz ya da renk değiştirmezler. Bununla birlikte yakın zamana dek piyasaya hakim olan Alman malı porselen tozlarının yerini Uzakdoğu’dan getirilen kalitesiz ürünlerin almaya başladığından porselen adı altında yapılan her protez için bu garantiyi vermek güçleşmektedir. Gerçek porselen kaplamaların üzeri öylesine kaygan ve güzel cilalıdır ki gıda artıkları, sigara renkleşmeleri ıslak pamukla bile çıkarılabilmektedir.

Porselen diş kaç günde yapılır?

Porselen kaplamalar tek bir diş kaplanacaksa 3-5 gün köprü yapılacaksa 7-10 gün arasında tamamlanacaktır. Acil durumlarda hasta-hekim ve teknisyen işbirliğiyle birkaç gün içerisinde de bitirilebilir.

Porselen dişlerin ömrü ne kadardır?

Porselen kaplamalar kırılmamışsa veya hastanın bir hastalık veya yaşlanma yüzünden diş etleri çekilmemişse teorik olarak ömür boyu kullanılabilirse de bu durum genellikle istisnadır. 40 yaşından sonra fizyolojik olarak diş etleri çekilmeye başlar ve gençlik çağında yaptırılan kaplamaların bir sorunu olmamasına rağmen değiştirilmeleri gerekir.

Kaplanacak dişlerin sinirleri alınmalı mıdır?

Halk arasında porselen kaplanacak dişlerin kanal tedavisi görmesi gerektiğine dair bir yanlış kanı olsa da böyle bir gereklilik söz konusu değildir ama tam tersi yani kanal tedavisi yapılan dişlerin zamanla dayanıklılığı azalacağı için kaplanması tavsiye edilmektedir.

Porselen kaplama yapılan bir diş çürür mü?

Hayır! Porselen kaplama altındaki bir dişin eğer kaplamanın içerisindeki yapıştırıcı madde erimemişse ya da dişeti çekilmesi yoksa çürümesi mümkün değildir.

Porselen dişler neden sallanır?

Porselen kaplama ve köprüler kesik dişlere bir yapıştırıcı siman yardımıyla yapıştırılmakta olup, bazı yapıştırıcılar zamanla tükürük sebebiyle eriyerek kaplamanın oynamasına sebep olabilirler ki bu durumda kaplama içerisinde besin artıkları da birikeceği için ağza kökü bir kokunun da yayılması mümkündür. Böyle bir şikayetiniz varsa vakit geçirmeden diş hekiminize gitmeniz ve içi temizlendikten sonra köprünüzün yeniden yapıştırılması gerekmektedir.

İmplant üstü protez nedir?

Çene kemiği içerisine yerleştirilen implant üzerine yerleştirilen yani desteğini doğal diş kökleri yerine implantlardan alan sabit veya hareketli protezlere implantüstü veya implant destekli protez adı verilmektedir.

Porselen kaplama yapılma yaşı nedir?

Çocuk ve ergenlerde kemik gelişimi devam ettiğinden porselen kaplama yapılma yaşı kadınlarda 18 erkeklerde 20’dir.

Protez dişler konuşmanın değişmesine sebep olur mu?

Evet ön diş yapısının ve alt-üst çene ilişkilerinin değiştirilmesi konuşmanın olumlu veya olumsuz değişimine sebep olabilir ki diş hekiminin bu konuda hastanın taleplerini doğru anlaması veya doğru yönlendirmesi gerekmektedir. Bazı durumlarda protez olması gerektiği gibi yapılsa da hasta eski alışkanlığıyla yeni proteze alışana dek ‘s’,  ‘ç’ ve ‘z’ gibi dişsel sesleri çıkarmakta zorlansa da bir süre sabrederse durumu düzelecektir.

Kaplama dişlerde diş ipi nasıl kullanılır?

Porselen köprülerde gövdealtı yani eksik dişin bulunduğu yere yapılan kaplamanın altı özel diş ipi veya arayüz fırçasıyla temizlenmektedir. Bunun yanı sıra porselen kaplama ile doğal dişler arasındaki boşluklarında diş ipiyle temizlenmesi gerekmektedir.

Porselen kaplama koku yapar mı?

Porselen’in kendisi bozulan, çürüyen veya koku yapan bir materyal olmamakla birlikte ancak dişeti çekilmesi sebebiyle gıda birikimine uygun kaplamalarda ya da diş eti hastalığı sebebiyle kaplamanın komşu dokularında koku ve ağızda kötü bir tad oluşabilmektedir.

Porselen kaplamanın etrafındaki dişetleri morarır mı?

Kaplama veya köprünün diş etine baskı yapması ile protezin temas ettiği bölgede kan akışı bozulacağından diş eti kanamalı ve morarmış bir görüntüye sahip olacaktır. Bu sorun hastanın fırçalama veya ilaç kullanarak çözebileceği bir durum olmayıp, diş hekiminin hatasını anlayıp protezin kenarlarını kısaltması veya yeni protez yapması ile düzeltilebilir. Eğer bu durum çok uzun süre süregelmişse sadece protezin yenilenmesi yetmeyip ayrıca dişeti tedavisi uygulamak gerekebilir.

Diş kaplamaları alerjiye sebep olur mu?

Metal alt yapılı porselen protezlerin metal alaşım kısmı nadiren de olsa kızarma ve yanma hissiyle başlayıp kimi zaman daha da ağır seyreden bir tablo çıkaran alerjik reaksiyonlara sebep olabilmektedir. Bu durumda protez ne kadar güzel ve uyumlu olsa da çıkarılmalı, hastanın durumu normale döndükten sonra mümkünse zirkonyum metal altyapı kullanmayan bir protez ile değiştirilmelidir.

Porselen kaplama ile bembeyaz dişlere sahip olunabilir mi?

Koyu renkli dişlere sahip hastaların da en az ön 6 dişini lamina veya zirkon porselen kaplama yöntemiyle bembeyaz dişlere sahip olması mümkündür. Bununla birlikte dişler dolgulu veya şekil bozukluğuna sahip değilse protez yerine beyazlatma (bleaching) yöntemi tercih edilmelidir.

Porselen dişlere alışmak zaman alır mı?

Genç hastalar genellikle aynı gün proteze alışmakla birlikte yaşlılarda bu süre daha uzun sürmektedir. Ayrıca arka dişlere yapılan protezlere uyum sağlamak ön dişlerde estetik ve konuşma ile ilgili değişikler yüzünden daha kolaydır.

Post kuron nedir?

Halk arasında vidalı diş olarak da adlandırılan post ve core uygulamalarında çürük veya kırılma neticesinde aşırı madde kaybı dişlerde önce dişin kök içinde destek alacak bir yapı hazırladıktan sonra üzeri porselen kronla kaplanmaktadır. Post kök içerisinde yerleştirilen hazır vida ya da teknisyen tarafından kanal ölçülerine göre hazırlanmış çivi formunda bir yapı olup, ancak kanal tedavisi yapılmış dişlere uygulanabilmektedir. Vidalı postun kök dışında kalan uzantısı diş hekimi tarafından kompozit dolgu ile restore edilerek kesilmiş diş formu verildikten sonra dişten bu haliyle ölçü alınıp porselen kaplama yapması için teknisyene gönderilmektedir. Ayrıca hekimin istemesi halinde teknisyen kanal postu ile üst yapısını birlikte yekpare döküm halinde diş hekimine göndermektedir.

Porselen kaplama diş nasıl yapıştırılır?

Kaplama ve köprüler kesik dişlere siman adı verilen yapıştırıcı ajanlar sayesinde sabitlenmektedirler. Hekimler genellikle porselenin ağızda bir sorun çıkarıp çıkarmayacağını görmek için genellikle 1-2 haftalık bir süreliğine kaplamayı geçici bir yapıştırıcıyla yapıştırmayı, hastanın protezi sorunsuz kullandığını gördükten sonra fosfat simanı veya cam iyonomer gibi kalıcı yapıştırıcılarla sabitlemeyi uygun görüler. Geçici yapıştırıcıların gereği halinde sökülmesi kolay olmakla birlikte kalıcı yapıştırıcı ile sabitlenmiş porselenlerin çıkarılmak istenmesi sırasında diş ve kaplamalar zarar görebilir.

Porselen dişlerde çatlama ya da kırılma olur mu?

Evet! Aşırı çiğneme kuvvetleri, dişlerin kapanış formundaki dengesizlikleri diş sıkma ve gıcırdatma, çatal gibi sert maddeleri ısırma başlıca kırılma nedenleridir. Ayrıca porselen köprülerde diş hekimince gövde kısmının gereğinden uzun planlanması veya labaratuvarda porselen dişlerin yapım aşamasında metal veya porselen içerisinde oluşan porozite de diğer kırılma nedenleridir.

Kırık veya çatlak porselen diş tamir edilebilir mi?

Metal destekli porselen dişlerin küçük çatlak ve kırıklarının tamiri mümkün olup, protez ağız içerisinde diş hekimi tarafından veya çıkarılıp protez labaratuvarına gönderilerek teknisyen tarafından tamir edilebilmektedir. Muayehane ortamında hatta labaratuvarda onarım materyali olarak genellikle kompozitler kullanılmakta ayrıca labaratuvarda doğrudan porselen ekleyip fırında onarımı da mümkün olsa da ağız ortamında uzun süre kalmış protezlerin fırında patlama ihtimali oldukça yüksektir. Bu durum yani tamir edilmesi için teknisyene gönderilen porselen protezin kaybedilebileceği ihtimali hastaya doğru şekilde anlatılmalıdır.

Diş gıcırdatan hastalara porselen kaplama yapılabilir mi?

Diş gıcırdatma ve diş sıkma vakalarında estetik her türlü yapının kırılma ihtimali yüksek olup hastaya aldığı risk anlatılarak protez dikkatlice planlanarak hatta hasta ikna edilebilirse çiğneyici yüzleri metal bırakılara yapılmalıdır.