Halitosis nedir?
Halitosis veya ağız kokusu hastanın kendisini ve çevresini rahatsız ederek derecede kötü kokulu nefese sahip olması durumudur ki ciddiye alınması gereken bir ağız sağlığı sorunudur. Halitosis teşhisi konulduğunda, ağız kokusunun nedenini bulmak, kişinin sosyal hayatını kabusa çeviren bu önlenebilir durumu tedavi etmenin ilk adımıdır.
Ağız Kokusu neden olur?
Ağızda koku olmasının sebebi, genellikle kişinin ağız hijyenini tam olarak sağlayamamasından dolayı dişler üzerine biriken plaklardan dolayısıyla ağız içinde artan bakteri miktarından kaynaklanmaktadır.
Ağız kokusu belirtileri nelerdir?
Ağız kokusunun ana semptomu, sosyal olarak kabul edilebilir seviyeyi aşan kötü ağız kokusudur. Ağız kokusu sabahları veya sigara içtikten, kahve içtikten veya sarımsak gibi bazı yiyecekleri yedikten sonra daha da kötü olabilir.
Halitozis nasıl teşhis edilir?
Ağız kokusu teşhisini genellikle diş hekimleri koyar. Teşhis, diş muayenesi sırasında kişinin tıbbi geçmişine (anamnez) ve ağız kokusuna dayanır. Hastada enfeksiyon gibi bir neden bulunup bulunmadığını anlamak için ağzın tamamı kontrol edilir. Diş hekimi ağız kokusunun nedenini bulamazsa, sizi KBB veya dahiliye uzmanı gibi başka bir uzmana yönlendirecektir.
Ağız kokusunun sebepleri
Ağız kokusu aşağıdaki sebeplerden kaynaklanabilir:
1. Bazı yiyecekler. Yediğiniz şeyler, nefesiniz de dahil olmak üzere ağız sağlığınızla bağlantılıdır. Sarımsak, soğan, pastırma veya sucuk gibi besinler tüketildikten sonra içerdiği maddeler kan dolaşımına karıştığı için vücuttan ayrılana kadar nefesinizi etkileme potansiyeline sahiptir.
2. Kötü ağız sağlığı bakımı. Doğru ve düzenli fırçalama ve diş ipi kullanma ve rutin diş muayeneleri yapılmadığında ağızda yemek artıkları kalmaktadır. Böylece oluşan plaklar bakteriler için üreme alanıdır. Dişlerde, diş etlerinde ve dilde biriken yiyecekler çürüyebilir ki bu ağızda hoş olmayan bir koku ve tada sebep olmaktadır. Ağız ve Diş Bakımı Nasıl Yapılır? yazımızı okumanızı tavsiye ederim..
3. Protezlerin yanlış temizlenmesi. Doğru temizlenmeyen ya da hiç bakımı yapılmayan protezler, ağız kokusuna sebep olan bakteri, mantar ve yemek artıklarını toplayabilmektedir.
4. Dilde kokuya neden olan bakteriler. Dil yüzeyine yapışan bazı bakteriler, gıdalardaki amino asitlerle etkileşime girerek kötü kokulu kükürt bileşikleri üretebilir.
5. Periodontal hastalıklar. Gingivitis ve periodontitis gibi diş eti hastalıkların ana semptomlarından biri kötü kokulu nefes ve ağızda hoş olmayan metalik bir tattır. Bu durumun bir diş hekimi veya ileri vakalarda bir periodontog tarafından acil bakıma ihtiyacı vardır.
6. Kserostomi (Ağız kuruluğu). Bu durum genellikle ağız kokusunun önemli bir parçasıdır. Tükürük üretiminde büyük bir azalma olduğunda, ağız kendini temizleyemez ve yiyeceklerin geride bıraktığı artıkları ve parçacıkları çıkaramaz. Ağız kuruluğuna tükürük bezinde fonksiyon bozukluğu, bazı ilaçların kullanımı veya burun yerine ağızdan nefes alma alışkanlığı sebep olabilir.
7. Tütün ürünleri. Sigara, puro, dumansız sigara ve enfiye gibi tütün ürünler dişleri boyamakla kalmaz ve bir sürü hastalık için risk yaratır. Tütün ürünleri aynı zamanda ağız kokusuna da sebep olurlar. Başta sigara tiryakileri olmak üzere tütün ürünleri kullananlar periodontal hastalıkar (dişeti hastalıkları), tat alma yeteneğinin kaybı, tahriş olmuş diş etleri, uzun vadede ağız kanseri gibi rahatsızlıklara yakalanma riski altındadır.
8. Genel sağlık sorunları. Ağız kokusu aşağıdaki durumlardan herhangi birinin belirtisi veya yan etkisi olabilir. Kronik bademcik iltihapları, sinüzit, karaciğer enfeksiyonu, zatürre, bronşit, bronşiolit, bademcik enfeksiyonları, şeker hastalığı (diabet) ve reflü bazı sistemik hastalıklar durumda patolojik ağız kokusunun sebebi olabilir. 6 yaşından küçük çocuklarda genellikle bademciklere yerleşen besin artıkları ve bakterilere bağlı olarak gelişen spesifik bir ağız kokusu görülmektedir. Bu durumu çocuk doktorunuzla görüşmelisiniz ancak çocuğunuz dişleri çürükse mutlaka diş hekiminize götürmelisiniz.
Doğru teşhis için doktorunuzla görüşün:
a. Solunum yolu enfeksiyonu
b. Burun, nefes borusu veya akciğer enfeksiyonu
c. Kronik sinüzit
d. Şeker hastalığı
e. Karaciğer veya böbrek bozuklukları
f. Gastrointestinal bozukluklar
g. Postnazal drip (PND) ‘Burun veya paranazal sinüslerden farenkse sekresyon drenajı’
Ağız kokusu tedavisi nasıl yapılır?
Ağız kokusuna ne iyi gelir, ağız kokusu nasıl geçer soruları diş hekimlerine en çok soruların başında gelmektedir. İnternet aramalrında karanfil, nane çayı, limon, tarçın vs. kullanın gibi çeşitli öneriler bulsanız da bu uygulamalar geçici çözümler olup, eğer bir ciddi sağlık sorununuz varsa tedavinizi geciktirmekten başka bir işe yaramayacaklardır. Sorununuzu bir hekimle paylaşmanız tavsiye edilir!
1. Kötü ağız bakımı. Eğer ağız kokusu yanlış ağız bakımından kaynaklanıyorsa, çoğu durumda diş hekiminiz sorunu sizin de işbirliğiniz sayesinde tedavi edecektir.
2. Diş eti hastalığı. Sorun bir diş eti hastalığıysa, bu durumda diş hekiminiz tarafından tedavi edilebilir. Diş temizliği genellikle diş eti çizgisinde oluşan ve iltihaba neden olan bakteri ve tartar veya plağın çıkarılmasından oluşmakta yaklaşık 30 dakika süremektedir. Eğer diş eti hastalığı çok ilerlemiş ise diştaşı temizliği yeterli olmamakta, küretaj veya flap operasyonu adı verilen daha ileri adımlar atmayı gerekmektedir ki bu durumda tedavinizi bir diş eti hastalıkları uzmanı (periodontist) yapacaktır.
3. Diş plağı Oluşumu: Diş hekiminiz antibakteriyel ağız gargarası önerebilir. Ayrıca, kokuya neden olan bakterileri temizlemeye yardımcı olmak için dişlerinizi fırçalarken dilinizi de çok dikkatli bir şekilde fırçalamanızı tavsiye edebilir.
4. Genel Sağlık Sorunları: Ağız kokunuz yukarıdaki sorunalrdan birisine bağlı değil de başka bir hastalığınızın yan etkisi olarak ortaya çıktıysa sorunun kaynağı doğru teşhis ve tedavi edilirse yine ağız kokusundan kurtulabilirsiniz. Mide, burun eti ve üst solunum yollarına bağlı hastalıklar gibi ağız dışı hastalıklardan kaynaklanan ağız kokusunun tedavisi bu alanalrdan uzman hekimlerce yapılacaktır. Uzun dönem geçmeyen ağız kokusunun nedenlerinin mutlaka araştırılması gerekmektedir.
Tüm bu faktörlerin dışında genellikle sabahları ağızda rahatsız edici bir koku olması fizyolojik olarak normal kabul edilmektedir. Bu koku kalıcı olmayıp, diş fırçalanması ve diş ipi gibi rutin ağız bakım işlemleri yapıldıktan sonra geçmesi beklenir.
Çürük dişler ağız kokusuna sebep olur mu?
Evet! Çürük diş içerisinde birikip, diş fırçalamasıyla temizlenemeyen gıda artıkları ağzın kötü kokmasına sebep olabilirler. Ayrıca çürük diş, kronik enfeksiyon kaynağına dönüşmesi durumunda sadece ağız sağlığı açısından değil vüdumuzdaki diğer organları da kötü etkileyebilecek, mutlaka tedavi edilmeleri gereken bir sağlık sorunudur. Detayı bilgi için diş dolguları ve kanal tedavisi yazılarımızı okuyabilirsiniz
Halitosisi – Ağız Kokusunu nasıl önleyebilirim?
Ağız kokusunu gidermek için ne yapmak gerekir sorusu diş hekimlerinin en sık karşılaştığı sorulardan birisidir.
1. Bol çiğneme foksiyonu yapmanızı sağlayan gıdalar tüketin. Havuç ve elma gibi dişlerde mekanik temizleme yapan ve tükürüğün akmasını sağlayan sert ve lifli gıdalar tüketmelisiniz. Ayrıca şekersiz sakız çiğneyerek tükürüğün ağız içinde akmasını sağlayabilirsiniz. Bol su içmeniz tavsiye edilir. Ağzınızı nemli tutmak için genel bir sağlık sorununa bağlı olarak yeterli tükürüğünüz yoksa, diş hekiminiz suni tükürük kullanmanızı önerebilir.
2. Günde en az iki kez dişlerinizi fırçalayın
3. Diş ipi kullanın. Diş eti sorunalrınız varsa, ağzınızda kron – köprü protezleri veya implant varsa mutlaka diş ipi kullanın. 40 yaşın üzerindeyseniz olmasa fizyolojik dişi eti çekilmeniz başlayacağı için ağzınızda protez ve diş eti hastalığınız olmasa bile diş ipi kullanın.
4. Dilinizi fırçalayın. Ağız kokusuna sebep olan bakterilerinin çoğu dilde yaşar. Bununla birlikte ağız kokunuz ve dilin üzerindekötü bir renkleşme yoksa dahası sigara içmiyorsanız dil fırçalamak zorunda değilsiniz. Dil fırçalama işini abartmayın dilin sert ve sık sık fırçalanması başka sorunlara yol açabilir.
5. Takma dişlerinizi temizleyin. Geceleri asla damaklarınızla (tam ve yarım hareketli protezler) birlikte yatmayın. Gece yatmadan önce damaklarınızı iyice temizleyin, özel temizleme tableti koyduğunuz bir kap su içerisinde tüm gece beklettikten sonra ağzınıza sabahleyin temiz halde takın.
6. Ortodontik Apareylerinizi Temizleyin. Ortodonti etdavisi gören çocukalrda kullanılan damaklık adıyla da bilinen ağız apareyleri de düzenli temizlenmezse ağız kokusuna sebep olabilirler.
7. Diş Hekiminize düzenli kontrole gidin. Bir sorununuz olmasa bile 6 aylık periyotlarda diş hekimi muayenesi olmanız akıllıca olacaktır. Düzenli kontroller diş eti hastalığı, enfeksiyon ve ağız kuruluğu gibi sorunları bulabilir. Ağız kokusunuz varsa ve diş hekiminiz ağıziçi kaynaklı bir sebep bulamazsa, daha fazla takip için aile hekimize ya da onun yönlendireceği başka bir uzman doktora (KBB, Dahiliye, Endokrinolog vs.) başvurun.
Halitosis – Ağız Kokusu şikayetiniz varsa ve randevu almak istiyorsanız