Diş dolgusu

Diş dolgusu nedir?

Çürük sebebiyle yapı, fonksiyon ve görünüm kaybına uğramış bir dişin çürük bölümün diş hekimince temizlendikten sonra eksilen alanın doku dostu dolgu maddeleriyle doldurulması işine diş dolgusu adı verilmektedir.

Kaç çeşit diş dolgusu yapılmaktadır?

Amalgam (gümüş renkli), kompozit (diş renginde), cam iyonomer (beyaz renkte), altın inley veya onley (altın renginde) ve porselen inley ve onley (diş renginde) dolgular diş hekimliğinde kullanılmaktadır.

Amalgam dolgu zararlı mı?

Amalgam, gümüş (%35), kalay (%23), bakır ve çinko alaşımının, cıva (%50) ile karıştırılması ile elde edilen metal bir dolgu tipi olup diş hekimliğinde yaklaşık 150 yıldır kullanılmaktaysa da diş renginde kompozit dolguların ortaya çıkışından sonra özellikle son 15-20 yıldır kullanımı gitgide azalmıştır. Gümüş dolgu olarak da bilinen amalgam, içerdiği civanın vücuda yavaş yavaş yayılarak kronik civa zehirlenmesine neden olduğu iddiasının yanı sıra estetik açıdan hasta beklentisini karşılayamaması yüzünden de günümüzde pek tercih edilmemektedir. Kimi bilim insanları otopsi çalışmalarında böbrek ve beyinde civa birikimi tespit etmiş, civanın Alzheimer hastalığının ortaya çıkışında etkili olduğunu ileri sürmüşse de amalgam dolguların doğrudan bu hastalıklara sebep olabildiğine dair hiç bir kanıt bulunmamıştır. Dolayısıyla en ucuz dolgu seçeneği olan amalgam kullanımı tüm dolgu tipleri içerinde Avrupa’da %10’un altındayken 3. Dünya’da %75’ten fazlasını kapsamaktadır ki Türkiye’de de bu oran çok yüksektir. Bazı ülkeler insan sağlığı dışında çevreye de olumsuz etkileri olduğu gerekçesiyle diş hekimliğinde amalgam kullanılmasını yasaklamışlardır ki 1 Ocak 2008’de Norveç, 1 Nisan 2008’de İsveç civanın çevre tahribatı yapan en etkili toksin olduğu gerekçesiyle bu kararı almışlardır. Çocuklarda amalgam dolgu yerine daha doğal olan cam iyonomer dolguların kullanılması kesinlikle önerilmektedir.

Amalgam dolgu neden tercih edilebilir?

Eski amalgam dolgular

Amalgam dolgu altın dolgulardan sonra ikinci en uzun ömürlü dolgu çeşidi olmasının yanı sıra hem diş hekimince uygulanması diğer dolgulara oranla kolaydır hem de ucuzdur. Amalgamatör adlı bir cihazda civa ile metal tozlarını karıştıran hekim dolguyu diş kavitesine birkaç dakika içerisine uygulayabilir. Bununla birlikte dolgunun sertleşmesi için 24 saat gerekmektedir. Hasta ilk 2 saat hiçbir şey yememeli, 24 saat süresince de dolgu yapılan dişle sert bir şey ısırmaktan kaçınmalıdır. Sonradan sekonder çürük olmaması için amalgam dolgular mutlaka ayrı bir seansta diş hekimi tarafından cilalanmalıdır.

Amalgam dolgu elektriklenme yapar mı?

Amalgam dolgunun komşuluğundaki dişte metal kaplama olması durumlarda hatta nadiren de olsa ağıza çatal gibi başka bir metal girdiğinde böyle bir sorun ortaya çıkabilmektedir.

Amalgam dolgular kompozit (beyaz) dolgularla değiştirilmeli midir?

90’lı yılların başlangıcında diş hekimleri ön dişlere diş rengi kompozit dolguları uygularken azı dişlerinde daha sağlam olduklarına inandıkları amalgam dolguları tercih etmekteydi ki bu sorun kompozit dolguların yapılarının güçlendirilmesiyle birkaç yıl içerisinde çözülmüştür. Amalgam dolgular uzun ömürlü olmakla birlikte geçen süre içerisinde dişlerde renkleşme ve sızıntıya sebep olduklarından günümüzde tüm dişlere diş rengindeki kompozit dolgular yapılması eğilimi ağır basmaktadır. Bununla birlikte ülkemizde eski amalgam dolgularından şikâyeti olmayan hastaların klinik ve radyografik muayenesinde bir sorun bulunmamışsa değiştirilmeden ağızda bırakılmaları genel eğilimdir. Civanın ağızda bulunduğu sürece dolgudan salınmasının yanı sıra sökülmesi sırasında da açığa çıkması dahası çöp olarak çevreye kötü etkisi olacağı da göz önünde bulundurulmalıdır. Ayrıca kompozit dolguların içerdikleri Bis GMA sebebiyle Uzak doğudan getirilen çok kalitesiz örnekleri ve yetersiz ışınlama gibi uygulama hataları sebebiyle en az amalgam dolgular kadar toksik olabileceği unutulmamalıdır.

Kompozit dolgu nedir?

DO (distal oklüzal) kompozit dolgu için hazırlanan kavite

Diş ile aynı renkte silikon dioksit parçacıkları içeren bir plastik karışımı olan kompozit dolgular 1960’larda sadece ön dişlerde kullanılmaktayken çiğneme basıncı ve aşınmaya dirençli hale getirilerek günümüzde hem ön dişlerde, hem de arka dişlerde güvenle kullanılabilmektedir. Geçmişte kullanılan amalgam ve altın dolguların estetik beklentileri karşılamaması yüzünden son derece estetik hatta çoğu zaman amatör bir gözün dişte dolgu olduğunu anlayamayacağı şekilde uygulanabilen kompozitler tercih edilmektedir. Porselen onley ve inleyler de kompozit dolgular kadar estetik olmakla birlikte kompozitler daha ucuz olduğundan günümüzde diş hekimliğinde en çok kullanılan restorasyon malzemesidirler. Kompozit dolgular fabrikasyon bir renk skalasıyla gelmekte ve hekim dolgu yapılacak dişin rengine uygun materyali uyguladıktan sonra ışınla sertleştirerek restorasyonu tamamlamaktadır.

Kompozit dolgu nasıl yapılır?

Kompozit dolgular çürüğü temizlenip, yüzeyi asitle pürüzlendirilen dişe, bonding adı verilen bir kimyasal ajan sayesinde tutundurulmakta, tabakalar halinde uygulanarak ışınla sertleştirilerek dolgu tamamlanmaktadır. Kompozit dolguların yapımı amalgam dolgulara oranla daha fazla dikkat gerektirmekte ve uzun sürmektedir. Kompozit dolgu ile cilalanmasının hemen ardından yemek yenilebilir, amalgam dolgular gibi ayrıca bir bekleme süresine gerek yoktur.

Porselen dolgu nedir?

Kompozit dolgu ile restore edilmiş çürük 1. büyük azı dişi

Aşırı madde kaybı olan dişlerde kompozit veya amalgam dolgu yerine porselen veya altın onley veya inley tarzı dolgular yapılabilmektedir. Bunlarda dolguyu dişhekimi yapmamakta çürüğü temizledikten sonra dişin ölçüsünü alarak bir protez laboratuvarına göndermektedir. Laboratuvarda diş teknisyenleri ölçüye göre seramik veya altından dolgu hazılayıp hastaya uygulaması için birkaç gün içerisinde doktora göndermektedir. Bu tip dolgular ancak başka tedavi alternatifinin sağlıklı olmadığı durumlarda yapılan, zaman alan ve diğer dolgu tiplerine göre daha pahalı işlemlerdir. Diş ile aynı renkte olan porselen dolgular son derece estetik iken doku uyumu mükemmel olan altın dolgular ancak arka dişlerde görünmeyen alanlarda kullanılabilir.

Porselen onley ve inley dolgular neden tercih edilir?

Porselen onley ve inleyler özellikle etrafında sekonder çürük bulunan eski ve büyük amalgam dolguların yerine yapılmaktadır. Onley ve inleyler porselen kaplamalar gibi porselen materyal olmakla birlikte dişin tüm yüzeyini değil çiğneme yüzeyini kapsamaktadır. İnley porselen dişin çiğneme yüzeyinin bir kısmını onley porselenler ise çiğneme yüzeyinin tamamını kapsayacak şekilde yapılmakta, teknisyenden gelen kaplama bir bonding ile kimyasal ve ışınlı dolgu yardımıyla dişe yapıştırılmaktadır. Porselen dolgular kompozit dolgulara oranla çok daha sağlam oldukları gibi aşınmalara karşı daha dayanıklı ve amalgam dolgulara göreyse çok daha estetiklerdir ki dişin geri kalan kısmından ayırt etmek çok zordur. Kompozit dolgularda ışınlama sırasında görülen polimerizasyon büzülmesi de porselen dolgularda ortaya çıkmadığından mükemmel kenar uyumuna sahiptirler.

Dolguların ömrü ne kadardır?

Diş dolgularının ömrü hastanın ağız bakımı, beslenme alışkanlığı, diş dolgusunun büyüklük ve pozisyonu, kullanılan malzemenin kalitesi ve hekimin becerisi gibi pek çok faktöre bağımlıdır. Okluzal yani sadece dişin çiğneyici yüzeyini kaplayan dolgularda bu süre 5-10 yılı bulabilmekteyken iki diş arasında yapılan ya da dişin yan yüzeylerini de kapsayan dolguların ömrü yarı yarıya azalmaktadır. Ayrıca hastanın 6 ayda bir düzenli diş hekimi kontrolüne gitmesi dolgulardaki küçük sızıntı ve renkleşmelerin tespitini sağlayacak ve dolgu kaybını ya da dişin kaybına yol açabilecek dramatik sorunların ortaya çıkmasını engelleyecektir.

Kavite nedir?

Kompozit dolgu (önce -sonra)

Dişteki çürük boşluğunun adı kavite olup, diş hekimince buradaki yumuşamış dentin dokusu temizlendikten sonra dolgu işlemine başlanılmaktadır.

Diş Çürüğü kendiliğinden geçer mi?

Ne yazık ki hayır! Bir diş çürümeye başladıktan sonra bir daha kendiliğinden düzelmesi mümkün değildir. Bununla birlikte diş hekimleri sert çürük olarak adlandırdıkları minik siyah lekeleri genellikle dolgu yapmadan takibe almaktadır.

Diş çürüğü nasıl anlaşılır?

Diş çürüğü önce en dıştaki mine tabakasında başlar ve farkına varılıp önlem alınmazsa altındaki daha yumuşak dentin tabakasına geçip hızla yayılır. Mine çürükleri dişteki hafif renkleşmeden anlaşılabilirse de genellikle kişide fonksiyonel bir rahatsızlık veya ağrıya sebep olmazlar. Bununla birlikte çürük dentin tabakasına ulaştıktan sonra soğuk hassasiyeti, ağız kokusu, bölgede gıda sıkışması veya birikmesi gibi belirtilerle kendini belli eder. Bu aşamada mutlaka diş hekimine gidilerek dişin tedavisinin gerçekleştirilmesi gerekir aksi takdirde çürük dişin özü olan pulpa odasına ulaşacak sürekli ve dayanılmaz bir ağrıya sebep olacaktır ki bu durumda artık dişin kanal tedavisi yapılmadan kurtarılması mümkün değildir.

Dolgudan sonra sıcak soğuk hassasiyeti normal midir?

Diş röntgeninde amalgam dolgu ve kanala tedavisi. Amalgam dolgu radyoopak görünmektedir. Kompozit dolgu radyolusent olup röntgende belli olmamakla birlikte kanal tedabi patı da diş röntgeninde beyaz (radyoopak) görünmektedir.

Derin dentin çürüğüne yapılan dolgulardan sonra birkaç haftaya dek süren dentin hassasiyeti beklenen bir durum olup günden güne azalarak kendiliğinden geçmekte, kimi zaman hassasiyet giderici diş macunları veya diş hekiminin bölgeye hassasiyet giderici ilaçlar uygulamasıyla bu süre daha da kısalabilmektedir. Bununla birlikte nadiren de olsa dentin hassasiyeti dayanılmaz boyutlarda olur ve kendiliğinden düzelmeyebilir ki bu durumda kanal tedavisi yani dişin sinirlerinin alınması gerekebilir.

Dişlerde sıcak soğuk hassasiyeti çürük belirtisi midir?

Kışın pek tüketmediğimiz soğuk içecek ve yiyeceklerin yaz mevsimiyle birlikte tüketiminin artmasıyla beklenmedik bir anda diş hassasiyeti ile tanışabiliriz. Ağrının şiddeti, süresi, lokalizasyonu diş hekiminin klinik muayenesi ve gerekirse radyolojik tetkikiyle birleşince hassasiyet şikâyetinin çürük bir dişten mi yoksa başka bir faktörden mi kaynaklandığı ortaya çıkacaktır. Doğal olarak ilk şüpheli çürük dişler olup özellikle ağzın soğuk ile temasıyla başlayıp birkaç dakika süren şiddetli ağrı bu ihtimali düşündürmektedir. Bununla birlikte eski dolgulu dişlerdeki sekonder çürükler, diş fırçası abrazyonu yüzünden aşınmış dentin, kırık ve çatlak dişler, diş erozyon lezyonları, yeni dolgu yapılmış dişler, yeni beyazlatma işlemi (bleaching) uygulanmış dişler ve dişeti hastalıkları da diş hassasiyetine sebep olabilmektedir.

Diş dolgusu yapıldıktan sonra kontrole gidilir mi?

Eğer dolguya cila (polisaj) yapılmamışsa diş hekiminiz sizi birkaç dakika süren bu iş için ayrıca çağıracaktır.  Ayrıca yapılan dolgudan sonra ortaya çıkabilecek diş hassasiyeti durumunda işlerin yolunda gidip gitmediğini anlamak için bir kontrol randevusu verecektir.

Geçici dolgu nedir?

Kanal tedavisi seansları arasında veya iyileşme sürecinin takip edilmesi gerektiği derin çürüklerde diş hekimi tek bir seansta tedaviyi tamamlamak yerine esas dolguyu birkaç seans sonra yapmayı planladığından ara seanslarda dişinizin boş kalmaması, yemek artıkları girmemesi ve ağrı yapmaması için her seferinde kolayca sökebileceği geçici bir dolgu ile kapatmayı uygun görebilir. Geçici dolguların ömrü birkaç günden fazla olmadığı gibi kimi zaman daha doktor randevusunun tarihi gelmeden önce kısmen veya tamamen düşmesi de normaldir.

Diş dolgusu neden düşer?

Dişe dolgu yapılırken çürük dokular uzaklaştırılmakla birlikte eğer ağız bakımı iyi yapılmamışsa bir süre sonra diş özellikle dolgunun etrafından çürümeye başlar ki bu duruma ikincil veya sekonder çürük adı verilmektedir. Altı aylık düzenli diş hekimi kontrolleri sırasında doktorunuz bu durumu görüp önlemini alacaktır. Aksi takdirde sekonder çürükler büyüyecek, dolgunun oturduğu diş zemini yumuşamayınca tutunamadığından sert bir etki neticesinde kırılarak düşecektir.

Dolgular düşmediği halde değiştirilmesi gerekir mi?

Dolgunuz sağlam olduğu halde kimi zaman sert bir besin maddesi dolgulu dişin dişe ait bir parçasının kırılmasına sebep olabilir ki bu durumda dişin yeni formuna uygun yeni dolgu yapılmalı eğer materyal kaybı çok fazlaysa diş ayrıca kaplanmalıdır. Dolgulu dişte dolgunun etrafında renkleşme, çürük veya sıcak – soğuk hassasiyeti gelişmişse değiştirilmelidir.

Dolgu yüksek yapılırsa ne olur?

Dolgulu dişinizi ısırdığınızda ağzınızın tam kapanmadığını anlamanızın yanı sıra yemek yerken dişte bir batma hissi de fark edebilirsiniz. Yüksek dolgu diş hekimizin boyama kâğıtlarıyla hemen anlayıp birkaç dakika da giderebileceği bir sorundur.

Diş Dolgusu yapılırken acı duyulur mu?

Basit ve derin olmayan çürüklerin temizlenmesi sırasında hasta ağrı duymayacağından anesteziye gerek yoktur. Bununla birlikte derin, sıcak – soğuk hassasiyeti olan dişler dolgu öncesinde mutlaka uyuşturulmalıdır ki bu durumda hasta işlem sırasında hiçbir şey hissetmeyecektir. Hastanın ağrı duymaması hekimin işini kolaylaştırmakta ve tedavinin süresini azaltmaktadır.

Diş dolgusu hangi durumlarda yapılmaz?

Çürük dişte aşırı miktarda madde kaybı varsa dolayısıyla dolgunun tutunabileceği sağlam dentin duvarları mevcut değilse bu dişin porselen kuron ile restore edilmesi yani kaplanması daha uygundur.

Diş Ağrısı Nasıl Geçer?

Dişinizde çok derin bir çürük varsa ve sürekli ağrı yapmaya başlamışsa ancak kanal tedavisi yapılarak kurtarılabilir. Bu durumda diş hekiminiz dişi uyuşturarak önce sinirlerini alır veya iltihaplı sinirleri öldürecek bir nekrotizan maddeyi diş kavitesinin içerisine yerleştirip geçici dolguyla kapatarak birkaç gün bekler. Dişin sinirleri alındıktan sonra ağrınız tamamen geçecektir. Bundan sonra diş köklerinin içinde yer alan kanallar ile dişin pulpa odası temizlenip bir kanal dolgu maddesiyle doldurulduktan sonra üzeri kompozit dolgu veya bir kaplama ile tamamlanır.

Diş dolguların üzerinde leke oluşabilir mi?

Kompozit dolgular porselen kaplamalar kadar kaygan ve aşınmaz bir yüzeye sahip değildir bu yüzden çay, kahve gibi boyayıcı maddeler içeren yiyecek ve içeceklerin ama özellikle sigara içilmesinden olumsuz yönde etkilenebilirler. Bu tür lekeler genellikle kontrolleriniz sırasında diş hekiminiz tarafından görülür ve gerek duyuluyorsa çıkarılır.