Dişlerinizi kaplayan mine, vücuttaki en sert, en güçlü mineralize doku olmasına rağmen, gücünün sınırları vardır; kırılabilir veya çatlayabilir. Düşmek, yüze sert darbe almak veya sert bir şeyi ısırmak hele ki dişte zaten bir miktar çürük varsa dişlerinizin kırılmasına neden olabilir. Bir dişinizin kırıldığını fark ederseniz panik yapmayın. Diş hekiminizin dişinizi kurtarmasının pek çok yolu vardır.
Dişler neden kırılır veya Çatlar?
Yapılan çalışmalara göre dişlerinize zarar veren ilk 9 gıda, sert şekerler, buz, narenciye, kahve, kuru meyve, patates cipsi, soda, alkol ve spor içecekleridir. Diş çürükleri dişlerinizi zayıflatmakta ve sert yiyecekleri çiğnerken kırılmalarına sebep olmaktadır. Ayrıca kalem çiğnemek gibi kötü alışkanlıkların da benzeri sonuçları olabilir.
Dişiniz Kırıldığında Ne Yapılabilir?
Dişiniz kırıldığında randevuz bulamama ya da işleriniz sebebiyle diş hekimine hemen gidemiyebilirsiniz. Bu durumda ağrı ve şişliği minimumda tutmak için reçetesiz satılan ağrı kesici ilaçlar kullanarak bu süreçteki sıkıntılarınızın üstesinden gelebilirsiniz. Ağız gargaraları kullanmak kırık dişlerin pürüzlü uçlarına yapışan yiyecek parçacıklarını gidermek için de yardımcı olabilir. Bununla birlikte hassasiyeti tetikleyen aşırı sıcak veya soğuk içecek ve gıdalardan kaçınız akıllıca olacaktır. Dişinizde ki kırık keskin veya pürüzlü bir kenara neden olduysa, dilinizi veya dudağınızın veya yanağınızın içini kesmesini önlemek için bir parça mum veya şekersiz sakızla kapatmaya çalışabilirsiniz. Diş Hekimiize gitmeden önce yumuşak yiyecekler yediğinizden emin olun ve kırılan diş ile bir şeyleri ısırmaktan kaçının. Bu süreçte kırık dişi fırçalamak daha fazla rahatsızlığa neden oluyorsa, ağız gargarası kullanmak ağız hijyenini sürdürmek için iyi bir yöntemdir. Randevuyu beklerken ağrınız devam ediyorsa dışarıdan bölgeye buz paketi uygulaması yapabilirsiniz. Bu uygulama da varsa şişliği ve kırık dişin verebileceği ağrıyı kısmen de olsa azaltmaya yardımcı olabilir.
Kırık Dişler Nasıl Tedavi Edilebilir?
Kırık bir dişin tedavisi, ne kadar ciddi hasar gördüğüne bağlı olarak değişecektir. Dişten kırılan sadece küçük bir mine parçası ise, onarım genellikle sadece bir muyehane ziyaretinde küçük bir dolgu ile yapılabilecektir. Kötü bir şekilde hasar görmüş veya daha büyük bir parçası kırılmış bir diş ise daha uzun süren ve daha maliyetli bir işlemi gerektirebilir.
1. Işınlı Dolgu ile Tamir
Küçük kırılmalar için diş hekiminiz muhtemelen ışınlı dolgu yapılmasını önerecektir. Bu durumu düzeltmek için dişin sağlıklı bölgesi üzerine ışınlı kompozit malzemenin eklendiği basit bir prosedürdür. Diş hekiminiz önce kalan mineyi pürüzlendirecek ve doğal görünümlü bir uzantı oluşturmak için kompoziti şekillendirecektir. Ardından diş hekimi, hamur kıvamındaki kompozit dolguyu anında sertleştiren mavi bir ışık (halojen ışık) kullanmaktadır. Bu tür dolgular iyi ağız bakımı yapıldığında yıllarca ağızda kalabilmektedir.
2. Kaplamalar
Dişteki kırık fazla madde kaybına sebep olduysa dahası ciddi bir kozmetik sorun oluşturuyorsa, kaplama tercih edebilebilir. Bu tür restorasyonlar esasen dişlerinizin ön yüzündeki porselen kaplamalar olup pürüzsüz ve estetik açıdan doğal bir görünüm sağlarlar. Dişinize yapılan dolgular uzun süre kaladana düşüyorsa artık kaplama yaptırma zamanı gelmiş olup, kaplamalar dolgulara göre çok daha uzun süre dişeti veya dişin kendisinde bir sorun olmadığı sürece 10 hatta 20 yıl ağızda kalabilirler.
3. Kanal tedavisi
Diş kırığı eğer dişin pulpasını açığa çıkaracak denli büyükse dişin sinirleri ve kan damarlarını içeren merkezine ağız içindeki bakteriler girebilir ve pulpayı enfekte edebilir. Dişinizde ağrı varsa, renk değişimi gerçekleşmiş veya ısıya duyarlıysa, pulpa muhtemelen hasar görmüş veya enfekte olmuştur. Pulpa dokusu nekroze olur da (canlılığını yitirmek) ve çıkarılmazsa diş enfekte olabilir hatta çekilmesi gerekebilir. Kanal tedavisi, ölü pulpa dokusunun çıkarılmasını, kök kanalının temizlenmesini ve ardından kapatılmasını içerir. Çoğu durumda, artık zayıflamış dişi korumak için kalan diş üzerine bir kaplama yapılması gerekebilir.
4. Diş implantı
Dişiniz diş eti çizgisinin hemen altından kırılmışsa, dişin çekilerek yerine bir diş implant konulması düşünülebilir. Dişin çekimi ile aynı anda yapılabileceği gibi dişin çıkarıldıktan sonra 2-3 ay boyunca boşluğun iyileşmesine izin verdikten sonra diş hekiminiz gerçek diş gibi görünen bir implant yerleştirecektir.